පෘථිවියේ කඳු කඩා වැටුණොත් (Mountains Collapsed) කුමක් සිදුවේද...?

පෘථිවියේ මුළු කඳු පන්තිය අතුරුදහන් වූ විට සිදු වන්නේ කුමක්ද?

කඳු පන්තින්. ඔවුන් නිර්මාණයවේ , ඔවුන් වැඩී වයසට යයි. ඉතාම දිගු ජීවිතයක් ගත කිරීමෙන් පසු ඔවුන් දූවිලි බවට පත්වේ. සියලු කඳුවැටිය ඒකවර කඩා වැටුණොත් කුමක් සිදුවිය හැකිද? මෙය සිදුවිය හැකි බලවේගයන් කුමක්ද? ඉන් මිනිසුන්ට බලපෑම් ඇති විය හැකිද?

කාලයත් සමග කඳුවැටි වියැකී යනවා. 2015 දී හිමාලයේ අැතිවූ භූමිකම්පාව නිසා හිමාලය අවට කදු විශාල වශයෙන් නාය යෑමට ලක්විය මින් පහල පිහිටි ගම් බිම් විශාල සංඛ්‍යාවක් විනාශයට පත් විය. අයිස් දියවීම නිසා කඳුකරයේ ව්යුහාත්මක ස්ථාවරත්වයට බලපෑම් අැතිවී කඳුවැටි ක්ෂය විය හැක. දේශගුණික විපර්යාස නිසා මෙම ආකාරයේ බිඳවැටීම වඩාත් වැඩිවේ.

උතුරු ඇමරිකාවේන් ඇන්ඩීස් කඳුකරය අතුරුදහන් වී ඇත්තේ මන්දැයි පැහැදිලි කිරීමට විද්යාඥයින් වසර ගණනාවක් පුරා උත්සාහ දරා ඇත. එක්සත් ජනපදය හා මෙක්සිකෝව අතර, බස්නාහිර හා බස්නාහිර පලාත් පුරා පැතිරුණු මෙම කඳු වැටිය, එහි අතීත මහිමය පිළිබඳව සාක්ෂි දැරයි.

මෙල්බන්හි මොනාෂ් සරසවියේ (Monash University) භූ-භෞතික විද්යාඥ කණ්ඩායමක් කදු කඩා වැටීම පිලිබඳ සිද්ධාන්ත ඉදිරිපත්කර අැත. ඔවුන් භූගෝලීය තැටි චලනය වීම (movement of tectonic plates) අධ්‍යයනය කර අැත; විශේෂයෙන්, සුඩොවිසුම් කලාපයන් පිළිබදව(subduction zone). මෙම කලාපයන් නිර්මාණය වන්නේ මහද්විපික තැටි ඒකකට යටින් එකක් තල්ලු වීමෙනි. සුඩාන කලාපවල කඳු පිහිටුවා ගත හැකි අතර ඒවා විනාශ කිරීමද කළ හැකිය. Subduction කලාපවල ප්රමාණය අඩු වන විට ඒය තහඩු දෙකේ ප්රවේගයන්ටද බලපායි. මෙම වෙනස්කම් කඳු කඩා වැටීමට බලපායි.


ඇත්ත වශයෙන්ම, මෙය එක රැයකින් සිදු නොවේ. කඳු වැටීම වර්ෂ මිලියන ගණනක් පුරාවට සිට සිදු විය. මිනිසා පෘථිවිය මත අැතිකරන බලපෑම් නිසා, සම්පූර්ණ කදුවැටි බිඳවැටීම එක් දිනක වුවත් සිදුවිය හැකි ය.

කඳුවැටි, පෘථිවියේ කාබන් මට්ටම් නියාමනය කිරීම සඳහා ප්රධාන කාර්යභාරයක් ඉටු කරයි. කඳුකරයේ නැවුම් පාෂාණ අැතිවන කාලපරිච්ඡේදය තුළ කාබන් ඩයොක්සයිඩ් විශාල ප්රමාණයක් වැයවීම සිදුවේ, මෙය පෘථිවි ග්රහයා ගුප්ත තත්වයන්ගෙන් මිදීමට උපකාර කරයි.

නමුත් පාෂාණ ඛාදනය හා දේශගුණය හේතුවෙන් කඳුවැටි මගින් කාබන් විමෝචනය වේ. කඳු නිර්මාණයට වඩා වේගයෙන් ඛාදනය සිදුවන්නේ නම්, ලෝකයේ කාබන් ඩයොක්සයිඩ් මට්ටම් වඩා වැඩි ඝාතීය තත්ත්වයට පත්වන අතර පෘථිවිය නැවතත් මිනිස් ජීවිතයට නුසුදුසු වාසස්ථානයක් බවට පත් වේ.


ඉතින් අපි ඉක්මනටම පාරිසරික පරිහානිය වැළැක්වීම සඳහා කළ හැකි සෑම දෙයක්ම කිරීමෙන් අපගේ කඳු ආරක්ෂා කරමු! 

Follow us on Facebook

Sources

• “New Theory On Why Some Mountains Crumble › News In Science (ABC Science)”. 2019. abc.net.au. Accessed February 14 2019.
• “When Mountains Collapse… – Geolog”. Qiu, Jane, and Jane Qiu. 2016. Geolog. Accessed February 14 2019.
• ” When Mountains Fall Into The Sea | Hakai Magazine”. Magazine, Hakai. 2019. Hakai Magazine. Accessed February 14 2019.
• “Swiss Mountain Moved 10Cm A Year Before Crashing Down”. Matthew Allen, swissinfo.ch. 2017. SWI swissinfo.ch. Accessed February 14 2019.
• “Scientists Discover Major Source Of Carbon Release”. 2014. USC News. Accessed February 14 2019.
• “Dramatic Collapse Of Indonesian Volcano”. 2019. BBC News. Accessed February 14 2019.
• “Mountain Erosion Could Affect CO2 In The Atmosphere”. 2018. Valuewalk. Accessed February 14 2019.

Follow us on Facebook