ඇමසන් වැසි වනාන්තරය අහිමි වුවහොත් කුමක් සිදුවේද?

ගින්නෙන් ඇමසන් වැසි වනාන්තරය අපට සම්පූර්ණයෙන්ම අහිමි වුවහොත් කුමක් සිදුවේද? 

ඇමසන් වැසි වනාන්තරය පෘථිවියේ ඔක්සිජන් වලින් 20% ක් නිර්මාණය කරයි. එය ග්‍රහලෝකයේ ජීවී විශේෂ වලින් 30% ක් වාසය කරන අතර අපගේ මාරාන්තික රෝග කිහිපයකට ප්‍රතිකාර කිරීමේ රහස් එහි ඇත.

අපි ඇමසන් වැසි වනාන්තරය විනාශ කළහොත් එහි ප්‍රතිවිපාක විනාශකාරී වනු ඇත,  ඒය ලොව පුරාම දැනෙනු ඇත. ඇමසන් වැසි වනාන්තරය නොමැතිව අපට ජීවත් විය හැකිද?

එය අපගේ සෞඛ්‍යට යෝධ බලපෑමක් ඇති කරන්නේ ඇයි? අපට එය නැවත ගෙන ඒමට හැකි වේවිද?

මෑතකදී දැවැන්ත ලැව් ගින්නක් ඇමේසන් වනාන්තරයේ පැවැත්මට ඇති ලොකුම තර්ජනය බවට පත්ව ඇත. නමුත් අවාසනාවකට මෙන්, ගින්න යනු වඩා විශාල ගැටලුවක ඒක් කොටසකි. 

නිදසුනක් වශයෙන්, ගොවිතැන් කිරීම, පතල් කැණීම සහ දැව කැපීම වාගේ කටයුත‍‍ නිසා දැනටමත් පාපන්දු පිට්ටනි තුනකට වඩා විශාල පුමාණයක් විනාඩියකට විනාශ වේ. මෙය නැවැත්වීමට අප කිසිවක් නොකරන්නේ නම්, ඇමසන් වැසි වනාන්තරය අවසානයේදී අතුරුදහන් වනු ඇත. දේශගුණික විපර්යාසයන්ට එරෙහි සටනේදී අපට කිසිදු අවස්ථාවක් හිමි නොවනු ඇත.

ඇමසන් වැසි වනාන්තරය පෘථිවියේ වඩාත්ම ඇදහිය නොහැකි ස්ථානයකි. එය දකුණු ඇමරිකාවෙන් සියයට 40 ක් ආවරණය කරයි, දකුණු ඇමරිකානු ආර්ථිකය මෙහෙයවයි, අපගේ වායුගෝලය දූෂණය කරන කාබන් ටොන් බිලියන 86 ක් ගබඩා කරයි.

1978 සිට ඇස්තමේන්තුගත වර්ග කිලෝමීටර් 750,000 (වර්ග සැතපුම් 289,000) වැසි වනාන්තර විනාශ වී ඇත. මෙම ප්‍රවණතාවය දිගටම පැවතුනහොත් වසර 100 ක් තුළ ඇමසන් වැසි වනාන්තරය අතුරුදහන් විය හැකිය.

එය අපේ පෘථිවියට කෙතරම් බලපායිද?

පෘථිවියේ ජෛව විවිධත්වයෙන් විශාල ප්‍රමාණයක් අපට අහිමි වනු ඇත. ඇමසන් වැසි වනාන්තරයට පෘථිවියේ වෙනත්  පරිසර පද්ධතියකට වඩා ශාක හා සත්ව විශේෂ ඇත.

බෙහෙත් වට්ටෝරු සිය ගණනක් ඇමසන් වැසි වනාන්තරයේ ඇති බව දැනගත් විට බොහෝ දෙනා පුදුමයට පත් වෙති. අපි කතා කරන්නේ සරල ඹෂධ පැළෑටි ගැන පමණක් නොවේ. අපි කතා කරන්නේ ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය විසින් අත්‍යවශ්‍ය medicines ඹෂධ ලෙස වර්ගීකරණය කර ඇති, වැදගත් වන පිළිකා මර්දන drugs ඹෂධ ගැන ය.

medic ඹෂධීය ප්‍රතිලාභ සඳහා වැසි වනාන්තරයේ ඇති ශාක වලින් සියයට පහකටත් වඩා අඩු ප්‍රමාණයක් අධ්‍යයනය කර ඇති බව විද්‍යායෝ සදහන් කරති. ඉතින් වැසි වනාන්තර නොමැතිව අපට අහිමි විය හැකි වෙනත් අත්‍යවශ්‍ය ප්‍රතිකාර මොනවාදැයි කවුරැත් නොදනී. 

නමුත් ඇමසන් සම්පූර්ණයෙන්ම අතුරුදහන් වුවහොත් අප මුහුණ දෙන වඩාත්ම තීරණාත්මක ගැටළුව වන්නේ දේශගුණික විපර්යාසයන් වේගවත් වීමයි. ඇමසන් වැසි වනාන්තර දිගටම මැලවී මිය ගියහොත් අපට අැති ඔක්සිජන් ප්‍රභවය අහිමිවී යයි. ඒ වෙනුවට, එය දේශගුණික විපර්යාසයන්ට රුකුලක් වන කාබන් ලබා දීමට පටන් ගනී. මේ වන විට ඇමේසන් සතුව ස්වාභාවික කාබන් සංචිත තොගයක් ඇත -  ටොන් බිලියන 90 සිට 140 දක්වා (ටොන් 99 සිට 154 දක්වා).

ස්වභාවික ගින්නෙන් වන හාන්යට අමතරව, ඔබ භාවිතා කරන කඩදාසි ප්‍රමාණය අඩු කරන්න, ඔබට හැකි සෑම විටම පුනර්ජනනීය බලශක්ති නිෂ්පාදන තෝරන්න. පුනර්ජනනීය බලශක්ති භාවිතය පොසිල ඉන්ධන නිසා ඇති වන කාබන් අඩු කරයි, මන්ද පොසිල ඉන්ධන බොහොමයක් ඇමසන් වැසි වනාන්තරයෙන් පැමිණේ.

මෙම ලිපිය ඹබගේ යහලුවන් අතරේ බෙදා හැරීමට කාරැණික වන්න. Please share this article with your friends via Social media: